seramik2
seramik
Halen Anadolu’da çömlekçilik yapılmakta, hatta en eski tekniklerin uygulandığı yöreler dahi var. Bu yörelerde elle şekillendirilen hamur, sulandırılmış çamurla sırlanıp, açık ateşte pişiriliyor ve bu teknik kadınlar tarafından uygulanıyor. Çömlekçilikte çarkın kullanıldığı yerlerde artık bu işi erkekler yapıyor. Ancak ne yazık ki birçok olumsuz koşuldan dolayı çömlekçilik zedelenmiş. Şimdilerde yurtdışından gelen ucuz, kalitesiz örneklere ve birçok yeni alternatife yenik düşmüş ve sadece turistik amaçlı olarak üretimi devam ediyor. Avanos, Kınık, Menemen ve Karacasu çömlekçilik sanatında sürekli ve yoğun üretim yapan merkezler.
Çinicilik; geleneksel motiflerin dekoratif eşya ve duvar karolarında gösterilen, seramik sır altı, sır üstü dekor uygulamalarına verilen isim. Çini yapılırken pişirilen seramik (yarı mamul) üzerine; yapılacak desen, şekil veya yazıların sınırları aydınger (iğnelenmiş desenli) şablonlar yardımı ile odun kömürü tozu ile işlenir. Bu desen tahrirlenip (çinilerde bezeme örgelerinin çevresini dolanan ince kontur) içleri boyanır. Boyalar genellikle büyük kısmı ithal maddelerden yapılan boyalardır.
Çini sanatı Türklere özgü bir sanat aslında. 18. yy’a kadar “kaşi” ve“evani” ismi ile anılan çini o dönemde Çin porseleninin ünlü olmasından ötürü kaliteyi vurgulamak amacı ile daha sonraları “çini” diye adlandırılmış. Çinicilik Selçuklularla Anadolu’ya girmiş ve Selçuklularda ve sonra Osmanlılarda mimari süslemede çok önemli bir yere sahip olmuş. 18. yy’a kadar İznik en önemli çini merkeziydi ancak 18. yy’da çinicilik sanatı İznik’te tamamen kayboluyor. 18. yüzyıldan sonra Kütahya ve Çanakkale’de devam ediyor. Ancak çini sanatı 19., 20. yy’da gerilemeye başlamış. Günümüzde ise eski çini sanatı alanında merkez Kütahya.
Seramik sanatı çok rahatlatıcı ancak bir o kadar da sabır gerektiren bir sanat dalı. Bu sanata elini uzattığın andan itibaren çamura ellerinle hayat vermeye başlarsın. Eğer bu sanata baş koyduysan artık içindesindir ve bir daha ondan vazgeçemezsin. Çamura şekil verip ona istediğin şekli verirken aynı bir bebeğin doğumu kadar sancılı ve bir o kadar da heyecanlı bir süreç seni bekliyor olacak. Sanki sihirli, dokunduğun zaman seni içine çeken, mucizeler getiren bir süreç… Şekillendirmek, şekillendirirken çatlamasını engellemek, uygun ısıda fırınlamak, düzgünce sırlamak ve tekrar fırınlamak… Hepsi sana ait bir mucizeyi ortaya çıkarmak için…
Sanatsal alan dışında artık seramik günümüzde bambaşka boyutlarda karşımıza çıkıyor. İnsanların kullandığı bu en eski sanatsal malzeme artık geleceğin hayallerini yakalayan bir malzeme. Bu malzeme ileri teknoloji seramikleri olarak adlandırılıyor, çeşitli bileşimlerle meydana gelen sentetik seramiklerden (oksit, karbür, nitrür, borür) oluşuyor. Elektronik, optik, mekanik, termal ve kimyasal özelliklerinin bulunması ile birçok alanda yenilik getiren mucize malzeme olarak nitelendiriliyor. En bilindiği alanlar; piezoelektrik malzemeler, biyo uyumlu seramikler, ısı kalkanı, aşınmaya dayanıklı makine elemanları; otomobiller, hava, uzay ve raylı sistem araçları, bilgisayar ve makine üretimi, tıp sistemleri, elektrik nakil sistemleri, üretim teknolojisi alanları. Bilgisayar teknolojisinden, uzay teknolojisine kadar uzanan kullanım alanları ile yüksek teknoloji seramikleri artık geleceğin malzemesi.